Szczególnie silnie skutki kryzysu odczuwają kraje strefy euro, a zwłaszcza południa Europy. Wśród przyczyn wymienia się najczęściej nadmierne wydatki oraz deficyty sektora finansów publicznych tych państw. W artykule hipoteza ta jest kwestionowana. Kraje Unii Europejskiej i strefy euro w porównaniu z innymi państwami wysoko Kryzys gospodarczy miał miejsce na całym świecie. Ominął on tylko ZSRR, gdzie następowała wielka odbudowa. Kryzys rozpoczyna się w Stanach Zjednoczonych (jest ogromna nadprodukcja towarów, których nie miał kto kupować). Sukcesy gospodarki i panujący szalony optymizm nie pozwalały dojrzeć zbliżającej się katastrofy. Najgorszy był stan rolnictwa amerykańskiego, z roku na rok spadł popyt na amerykańską pszenicę, bydło i bawełnę. Po I wojnie światowej USA udzieliło ogromnych pożyczek na odbudowę miast i przemysłu europejskiego i poprawę życia ludności europejskiej. Do Europy Podobna praca 95% Przyczyny i skutki bezrobocia z USA napływał wieli kapitał, ale Europa nie mogła nic dać od siebie, bo miała ogromne długi, a towar rolników amerykańskich ze względu na cło, był bardzo drogi i Europejczycy zaopatrywali się w artykuły rolnicze gdzie indziej. Skutkami tej sytuacji był drastyczny spadek popytu na amerykańskie towary rolne oraz poważne zakłócenia bilansu finansowego USA (wywożono więcej kapitału amerykańskiego niż zainwestowano w USA kapitału obcego). Powodem niedoborów kapitału było także niespłacenie przez Europę olbrzymich długów wojennych (w tym także pożyczki dla Niemców – 1925r.). Farmerów amerykańskich niepokoiła także sytuacja na rynku wewnętrznym. Ograniczenie liczby imigrantów oznaczało zmniejszenie potencjalnych nabywców towarów rolnych. Wraz z dynamicznie rozwijającą się motoryzacją spadło zapotrzebowanie na pasze dla koni. Bawełnę wypierała nowoczesna tkanina syntetyczna. Zmieniły się także upodobania kulinarne Amerykanów, którzy zaczęli się racjonalnie odżywiać, jedli więcej owoców, jarzyn i mleka, a mniej chleba i mięsa – gdzie pszenica i bydło były głównymi produktami amerykańskiego rolnictwa. W 1929r. farmerzy produkowali więcej żywności, niż mogli sprzedać. Inne niebezpieczne zjawiska, które miały miejsce w 1919r. w USA to rzucone hasła: „bogaćcie się” , „kupujcie jak najwięcej” – one okazały się fatalne dla gospodarki. Mnóstwo ludzi, zamiast inwestować, grało na giełdzie – kupując i sprzedając akcje. Uzyskany w ten sposób kapitał nie maił pokrycia w jakichkolwiek obrotach. Wielu niezamożnych, naiwnie wierząc w mit „od pucybuta do milionera”, kupowało tanie akcje pojawiających się na rynku nowych firm, z których sporo było fikcyjnych, zakładali je właściciele dużych i bogatych przedsiębiorstw w celu zdobycia brakującego już powszechnie kapitału. W rezultacie w obiegu krążyło dużo akcji bez pokrycia. Podobnie istna mania kupowania prowadziła gospodarkę na brzegu przepaści, ponieważ większość Amerykanów kupowała na kredyt. Oznaczało to, że ogromny popyt i obrót na rynku nie wynikał z jego rzeczywistych możliwości ekonomicznych, ale został stworzony sztucznie. Po 1926r. trudności rolnictwa ze zbytem towarów i związany z tym spadek cen na artykuły rolne i niektóre surowce spowodowały znaczne obniżenie możliwości nabywczych farmerów. Natychmiast odczuł to przemysł. Przewaga podaży nad popytem (za dużo towarów, za mało nabywców) wywołała spadek cen także na towary przemysłowe. Na giełdzie papierów wartościowych doszło do fantastycznego wzrostu wartości akcji, zupełnie nie odpowiadającego wynikom ekonomicznym przedsiębiorstw. Te bowiem, w obliczu nadprodukcji towarów, miały kłopoty z osiągnięciem jakiegokolwiek zysku. Niektóre przedsiębiorstwa rozpoczęły już zwolnienia z pracy. Obraz gospodarki zaciemniała ogromna liczba akcji fikcyjnych. Bystrzejsi gracze giełdowi dostrzegli tę nienormalną sytuację i rozpoczęli wyprzedaż akcji, w skutek czego ich ceny zaczęły spadać. Na giełdzie zapanowała panika. Najgorszym dniem dla nowojorskiej giełdy na Wall Street był 24 października 1929roku – tzw. „czarny czwartek”. W tym dniu sprzedano milion akcji. W ciągu trzech dni sprzedano 12 mln udziałów. W skutek „krachu na giełdzie” właściciele amerykańskich papierów wartościowych – bankierzy, fabrykanci, drobni ciułacze, stracili wszystko. Skutki krachu były katastroficzne: dalszy spadek kursów, spadek cen, zamykanie fabryk i banków, bankructwa, obniżki pensji, zwolnienia z pracy i masowe bezrobocie. W latach 1929 – 1932 gospodarka amerykańska znalazła się w błędnym kole recesji, w którym zatrzymanie produkcji powodowało bezrobocie i obniżenie siły nabywczej ludności, to z kolei prowadziło do dalszych bankructw. W ten sposób nakręcona do granic możliwości koniunktura, ogromna nadprodukcja i spekulacja doprowadziły do przekształcenia się recesji w tragiczną depresję gospodarczą. Rozmiary tego załamania gospodarczego nie bez powodu nazywa się WIELKĄ DEPRESJĄ. Załamanie się koniunktury w Stanach Zjednoczonych odczuła większość świata. Ameryka mogła izolować się politycznie, ale gospodarczo była z Europą była bardzo silnie związana. Objawy depresji wszędzie były takie same jak w USA: katastrofalny spadek cen, początkowo w rolnictwie, później na inne towary, zwolnienia z pracy i bankructwa oraz – jako ich nieuchronny skutek – masowe bezrobocie. Wszędzie wystąpiła masowa nadprodukcja towarów, których nie można było sprzedać: bawełny, pszenicy, kawy, węgla, mięsa, żelaza, cukru, wełny, miedzi i innych. Handel światowy spadł do 1/3 poziomu z 1929r. Przyczyny depresji poza USA były wielorakie, ale ich jądrem pozostawała nadprodukcja – skutek nierównowagi między rosnącą produkcją i rozwojem technicznym a niedostatecznie rozwiniętym rynkiem lub słabą nabywczą ludności w krajach wyniszczonych przez wojnę. Inną przyczyną była zależność gospodarki europejskiej od amerykańskich pożyczek. W 1929r. USA wstrzymały wszelkie kredyty i zażądały zwrotu długów. W rezultacie całą Europę dotknął powszechny kryzys finansów. Najsilniej odczuwały go Niemcy I Austria. Niemcy były głównym odbiorcą amerykańskich pożyczek, które przeznaczały na spłatę reparacji i odbudowę przemysłu. Z kolei w centralnym banku Austrii trzon kapitałów stanowiły francuskie zasoby walutowe. Gdy w 1931r. Francja wycofała je, banki austriackie i niemieckie zostały zmuszone do zawieszenia działalności. We wszystkich państwach rządy musiały walczyć z depresją za pomocą różnych, nadzwyczajnych metod, ale wszędzie opierały się na tych samych zasadach: ingerencji państwa w funkcjonowanie gospodarki, odgórnego ograniczenia produkcji i importu, zachęcania producentów do eksportu. Wobec ogromnych rozmiarów bezrobocia i nędzy wprowadzono szeroką pomoc socjalną. Depresja światowa była katastrofą na skalę wojny światowej. Recesje były oczywiście zjawiskiem znanym, ta jednak przekraczała wszystkie pod względem zakresu i rozmiarów. Spowodowała niewyobrażalną liczbę ludzkich tragedii, nędzy i cierpienia, które z kolei zrodziły wiele zachowań desperackich ...wszystko raczej jest ważne :p

Przyczyny kryzysu, wewnętrzne i zewnętrzne Przyczyny kryzysu pojawiają się zarówno wewnątrz przedsiębiorstwa (czynniki endogeniczne), jak i jego otoczeniu (czynniki egzogeniczne). Generalizując mogę powiedzieć, że wszelkie negatywne zjawiska dla organizacji, bez względu na obszar, którego dotyczą mogą stanowić pewną przyczynę.

-11%Istotnym skutkiem dążenia różnorodnych podmiotów gospodarczych do osiągania korzyści z rozwoju międzynarodowego podziału pracy jest wzrost stopnia zależności i zarazem współzależności ekonomicznej gospodarek narodowych poszczególnych krajów świata i ich grup. Towarzyszy temu coraz bardziej intensywne przenoszenie się w skali międzynarodowej pozytywnych względnie negatywnych impulsów rozwoju gospodarczego, które z kolei są mniej lub bardziej zsynchronizowane ze sobą. Niestety, okresowo mamy również do czynienia z tzw. synchronizacją negatywną, kiedy to spowolnienie wzrostu gospodarczego czy też recesje w jednym kraju lub ich grupie przenoszą się w skali międzynarodowej w sposób szczególnie widoczny, ze wszystkimi tego skutkami, oczywiście negatywnymi. Współcześnie jesteśmy świadkami kolejnego, negatywnego zsynchronizowania rozwoju gospodarczego. Chodzi o obserwowany, kolejny globalny kryzys gospodarczy, który notabene - podobnie jak tzw. wielki kryzys na przełomie lat 20. i 30 XX wieku - zapoczątkowano w Stanach Zjednoczonych i to również w szeroko rozumianej sferze finansowej. Między przyczynami i skutkami tych kryzysów można się doszukiwać wiele podobieństw. Ale można zarazem mówić o wielu różnicach, w tym o różnicach dotyczących możliwości i sposobów zwalczania współczesnego kryzysu gospodarczego, określanego też czasami mianem wielkiego kryzysu finansowego. Te właśnie zagadnienia stanowią przedmiot rozważań autorów siedemnastu artykułów zawartych w niniejszej publikacji. Rozważania autorów - pracowników wielu ośrodków naukowo-badawczych z Polski - dotyczące różnorodnych aspektów współczesnego, ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego są zawarte w trzech częściach książki przekazywanej do rąk szanownych Czytelników. W części I przedstawia się w sposób kompetentny przyczyny i przebieg tego kryzysu, w części II - jego związki z kształtowaniem się sytuacji na rynkach finansowych, zaś w części III - zarys podstawowych implikacji współczesnego kryzysu gospodarczego dla Polski i innych krajów świata. Z natury rzeczy, autorzy odpowiednich opracowań zwracają szczególną uwagę na różnorodne implikacje współczesnego kryzysu dla gospodarki narodowej Polski. Rok wydania2009Liczba stron268KategoriaInneWydawcaCeDeWuISBN-13978-83-7941-112-2Język publikacjipolskiInformacja o sprzedawcyePWN sp. z ekonomiczneInne -32%-32%Niniejsza publikacja stanowi zbiór rozważań dotyczących współczesnego dyskursu rosyjskojęzycznego. Przyjęta w opracowaniu definicja terminu dyskurs oraz typologia zjawiska stanowią ogniwo, łączące poszczególne jej Współczesny i dawny obraz rodziny w literaturze, kulturze i sztuce zamyka cykl monografii (Współczesny i dawny obraz dziecka w literaturze i kulturze [2017],Współczesny i dawny obraz mężczyzny w literaturze i kulturze [2016], Współczesny i... Niniejsza monografia jest ostatnią z cyklu pracą zbiorową, która powstała dzięki współpracy Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Szczecińskiego oraz badaczy z rożnych ośrodków naukowych i kulturalnych z całej -35%-35%W książce omówiono kilka istotnych problemów nurtujących gospodarkę światową. Nie stanowi ona całościowego raportu o współczesnej gospodarce. Uwaga autora została skoncentrowana na skuteczności polityki makroekonomicznej, zadłużeniu... Celem książki jest zatem włączenie się w nurt badan nad korelatami wypalenia zawodowego współczesnego nauczyciela. Podjęte przez Autorów eksploracje dotyczą zależności z wypaleniem zawodowym nauczycieli takich psychospołecznych... Jedyna na polskim rynku wydawniczym książka w całości poświęcona onomatopejom. Prezentuje całościową i wieloaspektową analizę polskich onomatopei. Ujawnia ich podstawy biologiczne, akustyczne, artykulacyjne i motoryczne. Pokazuje, że... -25%-25%Celem monografii jest spojrzenie na współczesny rynek płatności detalicznych z innej perspektywy – jako na obszar podlegający prawom konkurencji. Rozdział pierwszy poświęcono analizie teoretycznej zjawisk występujących na rynku... -25%-25%Współczesny rynek pracy kształtują światowe megatrendy: globalizacja i rewolucja technologiczna. Pierwsza wywołuje przepływ miejsc pracy do uboższych regionów, druga niesie z sobą ryzyko dużego bezrobocia. Pod wpływem działania... Dzieci i dorośli zmieniają się pod wpływem wielu czynników,wzorców i narzędzi komunikacji. Warto obserwować te fascynujące procesy w kontekście świata wartości, który ujawnia się w treściach medialnych. W niniejszej książce... Spis treści Wprowadzenie Część I Przyczyny i przebieg współczesnego kryzysu gospodarczego 1. Globalne kryzysy gospodarcze i procesy dostosowawcze w gospodarce światowej - współczesne implikacje dla Polski - Józef Misala Zarys teoretycznych podstaw intensyfikacji międzynarodowego podziału pracy i rozwoju współzależności w ramach gospodarki światowej Ogólna charakterystyka cykli gospodarczych w gospodarce światowej Wielki oraz aktualny globalny kryzys gospodarczy - podobieństwa i różnice Wstępny zarys implikacji współczesnego kryzysu gospodarczego dla Polski Kilka wniosków dla Polski Streszczenie/Summary Bibliografia 2. Obecny kryzys finansowy - przyczyny i terapia - Witold Kasperkiewicz Fazy kryzysu finansowego Przyczyny kryzysu Metody uzdrowienia rynków finansowych Streszczenie/Summary Bibliografia 3. Polityka Systemu Rezerwy Federalnej USA i jej skutki w latach 1995-2008 - Bogumiła Mucha-Leszko, Magdalena Kąkol Funkcje i podział uprawnień w Systemie Rezerwy Federalnej Polityka pieniężna FED-u i jej skutki Narastanie bańki na rynku kapitałowym Pęknięcie bańki na rynku kapitałowym Wpływ wzrostu cen nieruchomości i kredytów hipotecznych na kryzys finansowy Streszczenie/Summary Bibliografia 4. U źródeł kryzysu finansowego. Inne spojrzenie na politykę stóp procentowych Systemu Rezerwy Federalnej - Jan L. Bednarczyk Polityka stóp procentowych SRF a kryzys finansowy Stopa procentowa jako narzędzie wychodzenia z depresji Streszczenie/Summary Bibliografia 5. Kryzys finansowy 2008-2009 - przesłanki, kontrowersje, perspektywy - Andrzej Kacprzyk Anatomia kryzysu Przyczyny kryzysu Działania rządu federalnego Polityka monetarna Rozwój rynku kredytów subprime i nowoczesnych instrumentów finansowych Streszczenie/Summary Bibliografia 6. Nieprawidłowe zarządzanie relacjami z klientami banku na przykładzie bankowości hipotecznej w Stanach Zjednoczonych - Agnieszka Bojanowska Źródła kryzysu finansowego w USA Kredyty subprime Bariery, niedociągnięcia i braki procesu zarządzania relacjami z klientami banków amerykańskich Streszczenie/Summary Bibliografia Część II Współczesny kryzys gospodarczy a rynki finansowe 7. Wpływ światowego kryzysu finansowego na ubezpieczenia - Kazimierz Ortyński Kryzys kredytów hipotecznych subprime w USA Rozwój kryzysu finansowego oraz reakcje antykryzysowe Oddziaływanie kryzysu na ubezpieczenia Postulowane kierunki zmian w ubezpieczeniach Streszczenie/Summary Bibliografia 8. Kryzys finansowy a rynek ubezpieczeniowy - Marzanna Lament Przyczyny powstawania kryzysów finansowych Powiązania rynku ubezpieczeniowego z rynkiem nieruchomości Spowolnienie tempa rozwoju gospodarczego Ryzyko zarażenia Streszczenie/Summary Bibliografia 9. Rozwój rynku instrumentów pochodnych w warunkach kryzysu na rynkach finansowych - Marcin Kalinowski Rozwój rynku instrumentów pochodnych Giełdowy rynek instrumentów pochodnych na świecie Pozagiełdowy rynek instrumentów pochodnych na świecie Rynek instrumentów pochodnych w Polsce Perspektywy rozwoju rynku instrumentów pochodnych w Polsce Streszczenie/Summary Bibliografia 10. Sovereign Wealth Funds w roli globalnych inwestorów - Wanda Pełka Przyczyny tworzenia państwowych funduszy majątkowych Rodzaje funduszy SWF Działalność inwestycyjna funduszy SWF Streszczenie/Summary Bibliografia Część III Implikacje współczesnego kryzysu gospodarczego dla Polski i innych krajów 11. Zadłużenie publiczne i jego finansowanie w państwach członkowskich Wspólnoty Europejskiej w warunkach kryzysu ekonomicznego - Urszula Kosterna Kryzys gospodarczy a sytuacja finansów publicznych w państwach członkowskich Unii Europejskiej Finansowanie zadłużenia publicznego w warunkach kryzysu Skutki końca "jazdy na gapę" na europejskim rynku finansowym Streszczenie/Summary Bibliografia 12. Kryzys na światowym rynku kredytów hipotecznych oraz jego wpływ na rynek kredytowy i wzrost gospodarczy w Polsce - Andrzej S. Krysiak Sytuacja na światowych rynkach kredytów hipotecznych Analiza sytuacji na europejskim rynku kredytów hipotecznych Polski rynek kredytów hipotecznych Wpływ kryzysu na rynkach finansowych na rynek kredytów hipotecznych w Polsce Streszczenie/Summary Bibliografia 13. Finansowanie nieruchomości mieszkaniowych przez polski sektor bankowy w pierwszej fazie globalnego kryzysu finansowego - Anna Szelągowska Polski rynek nieruchomości mieszkaniowych a potrzeby mieszkaniowe Kredytowanie polskiego mieszkalnictwa w fazie przedkryzysowej Finansowanie polskiego mieszkalnictwa po wybuchu światowego kryzysu finansowego Streszczenie/Summary Bibliografia 14. Wpływ wzrostu gospodarczego na stopę zwrotu z udziałowych papierów wartościowych w Polsce i na świecie - Ireneusz Pszczółka Najpierw wzrost indeksów giełdowych potem wzrost PKB Wpływ cen akcji na inwestycje podmiotów gospodarczych Wpływ cen akcji na poczucie zamożności gospodarstw domowych Zależności pomiędzy wzrostem gospodarczym a stopą zwrotu z papierów wartościowych w krajach rozwiniętych Zależności pomiędzy wzrostem gospodarczym a stopą zwrotu z papierów wartościowych w Polsce Streszczenie/Summary Bibliografia15. Kryzys finansowy a migracje zagraniczne. Implikacje dla Polski -Elżbieta J. Siek Imigranci w USA i wybranych krajach UE Emigracja z Polski Streszczenie/Summary Bibliografia 16. Reakcja rządu Irlandii na kryzys bankowy i gospodarczy w 2008 roku - Jacek Rosa Reakcja na kryzys bankowy Reakcja na kryzys gospodarczy Streszczenie/Summary Bibliografia 17. Polityka finansowa Niemiec w latach 1924-1931 ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia kapitału zagranicznego - Zbiegniew Klimiuk Plan Dawesa Nowa struktura organizacyjna Banku Rzeszy Rola Banku Rzeszy w likwidacji pozostałości inflacji Polityka Banku Rzeszy w latach 1924-1929 Polityka walutowa Polityka kredytowa Znaczenie kredytów zagranicznych Działalność Banku Rzeszy w innych dziedzinach (Golddiskontbank) Zmiana struktury organizacyjnej Banku Rzeszy w 1929 r Przekształcenia organizacyjne Banku Rzeszy Polityka Banku Rzeszy w latach 1929-1931 Polityka walutowa Polityka kredytowa Kryzys finansowy w lipcu 1931 r Rola Banku Rzeszy w okresie przesilenia Rozporządzenia rządowe {Noteverordnungen) Streszczenie/Summary Bibliografia 18. Gospodarka Chin a kryzys w końcu I dekady XXI wieku - Bogusław Ślusarczyk, Katarzyna Puchalska Źródła chińskiego wzrostu gospodarczego w latach 1980-2005 Zasoby siły roboczej Handel zagraniczny Bezpośrednie inwestycje zagraniczne Gospodarka chińska u progu kryzysu ekonomicznego Chińska gospodarka a kryzys - prognozy Streszczenie/Summary Bibliografia RozwińZwiń Skutki kryzysu były znacznie poważniejsze niż tego z 1857 r. Podstawowym skutkiem tego kryzysu był wzrost bezrobocia oraz pogorszenie warunków pracy i płacy. W Stanach Zjednoczonych bez pracy było aż 20% robotników. Skutkiem kryzysu było także odchodzenie wielu krajów od wolnego handlu i powrót do praktyk protekcjonistycznych.
< Back Paweł Jóźwiakowski Uczelnia Zawodowa Zagłębia Miedziowego w Lubinie DOI: Download (pdf)Cytowanie: Jóźwiakowski, P. (2015). Kryzys finansowy – przebieg i skutki dla gospodarki. Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze, 2(2), 6-17. Celem artykułu jest przedstawienie zjawiska kryzysu finansowego pierwszej dekady XXI wieku. Realizacja tego celu wymaga wyjaśnienia podstawowych pojęć związanych z kryzysem finansowym oraz modeli, które opisują przebieg kryzysu finansowego. W dalszej części artykułu autor przedstawił przyczyny oraz skutki jednego z największych kryzysów finansowych w historii na światową gospodarkę. Słowa kluczowe: kryzys finansowy, przebieg kryzysu finansowego, przyczyny kryzysu finansowego, skutki kryzysu finansowego Financial crisis – course and consequences for the economy The main objective of that report is presented the phenomenon of financial crisis in the first decade of XXI century. The objective established reqiures an explanation of the basic concepts associated with the financial crisis. In the next part of the article there were described the causes and effects of the financial crisis on the world economy. Key words: financial crisis, course of the financial crisis, causes of the financial crisis, effects of the financial crisis
To właśnie solidarność międzyludzka potrafi działać uzdrawiająco – nawet jeśli warunki i sposoby komunikacji muszą ulec zmianie. Długookresowe skutki kryzysu mogą więc wpływać na psychikę, relacje międzyludzkie, kompetencje pracownika. Sytuacja życiowa i zawodowa każdego z nas jest inna.
fot. Kryzysy ekonomiczne w zdecydowanej większości aspektów odbierane są negatywnie – ludzie tracą pracę, firmy upadają i ogólny dobrobyt spada. Odpowiedzią na każdy kryzys jest próba złagodzenia jego przebiegów, co oczywiście w założeniu wydaje się słuszne. Niemniej jednak na kryzysy można popatrzeć także z innej perspektywy – tej rynkowej. W krótkim terminie skutki kryzysów są bolesne, jednak w długiej perspektywie ich wystąpienie może przynieść więcej korzyści niż strat. Co dobrego może wyniknąć z tak dotkliwego kryzysu, z jakim będziemy się mierzyć po koronawirusie? Zacznijmy od zaakceptowania kilku faktów - kryzysy były, kryzysy są i kryzysy będą. Kryzysy są potrzebne w każdej gospodarce. Dlaczego? Głównym powodem jest to, że kryzys oznacza, że szeroko pojęty rynek nie jest w równowadze. Brak równowagi, jak sama nazwa wskazuje, jest stanem, którego nie można utrzymać. Jeżeli zatem wzrost PKB kraju jest wyższy od takiego, który wynika z rzeczywistych możliwości i rentowności kapitału (i finansowego, i ludzkiego), to w końcu całość musi się załamać i wyrównać. Problemem, który pojawił się w ostatnich dekadach, jest to, że polityka monetarna i fiskalna stała się lepsza w tzw. łagodzeniu kryzysów poprzez interwencje rynkowe. Do przykładów takich interwencji można zaliczyć: Dodruk pieniądza, Niskie stopy procentowe, Wszelkie pomoce rządowe ratujące przedsiębiorców przed upadkiem, Różnego rodzaju redystrybucja dochodu poprzez podatki, Programy wzmacniające konsumpcję (np. 500 plus). Można by tutaj wymienić jeszcze więcej przykładów. Takie interwencje w sytuacji równowagi ekonomicznej wytrącają rynek z równowagi. Na przykład wprowadzenie programu 500 plus zwiększa poziom popytu w gospodarce, co może doprowadzić do nierównowagi na rynku towarów i usług. Nie można tego jednak robić w nieskończoność – kiedyś rynek nie wytrzyma i odpowie, np. inflacją. Gdy taka interwencja jest prowadzona podczas kryzysu, jej cel jest trochę inny - ma działać w odwrotności do korekty rynkowej, która wystąpiła. Przykładowo w sytuacji ostatniego kryzysu finansowego przez długi czas popyt na pieniądz był zbyt wysoki, co skutkowało bańką ekonomiczną. W końcu rynek dotarł do punktu, w którym ten popyt musiał się załamać, aby wróciła równowaga. Poprzez ekspansywną politykę monetarną (programy QE, niskie stopy procentowe) wiele krajów próbowało odpowiedzieć na to, zwiększając podaż pieniądza i tym samym próbując przywrócić rynek do wcześniejszego stanu. Według klasyków ekonomii te interwencje były próbą osiągnięcia czegoś niemożliwego, ponieważ interwencja rynkowa może działać w krótkim okresie. Po wielu latach okazało się, że klasyczna teoria ekonomii nie jest daleka od prawdy. Wiele krajów po kryzysie finansowym zamiast szybkiego powrotu do wysokich wzrostów, zastało niski lub nawet zerowy wzrost ekonomiczny połączony z deflacją i bezrobociem (patrz: kraje południowej Europy). Dlaczego tak się stało? Bo punktem równowagi na rynku pieniądza nie był stan sprzed kryzysu, a stan zaraz po nim. Innymi słowy kryzys przywrócił gospodarkę do równowagi, ale równowaga w tym punkcie wydawała się wówczas niemożliwa do akceptacji dla polityków. Zamiast pozwolić rynkowi się wyleczyć i wejść na właściwe tory, rozpoczęto interwencje, których efektem było rozwleczenie kryzysu na wiele lat, wywołane ciągłą próbą stymulowania gospodarki przez polityków (i tym samym zaburzania jej równowagi). Nie twierdzę, że brak interwencji jest lepszy niż interwencja – wiele zależy od zamysłu, skali i mądrości tych interwencji. Są kraje, które lepiej sobie z tym radzą od innych, a są takie, które w ogóle sobie nie radzą. Interwencja powinna jednak być odpowiedzią na wykrytą nierównowagę na rynku – to przeciwdziałałoby kryzysom. W rzeczywistości interwencje rynkowe częściej wywracają równowagę niż do niej prowadzą. Kryzys koronawirusowy łączy jedno: niemal wszystkie kraje sobie z tym nie radzą. Kryzys jest mocniejszy od wszelkiego rodzaju interwencji, nieważne jak duże by one nie były. Niemal każdy kraj, w którym ilość zachorowań jest spora, boryka się z mocnym spadkiem PKB. W jaki sposób taka niemoc rządzących wobec gospodarki może być dobra? Artykuł jest dostępny dla czytelników magazynu FXMAG. Chcesz uzyskać dostęp do artykułu? W XXI wieku obserwujemy 1 W ostatnich latach wiele dyskusji specjalistów (w tym teoretyków oraz praktyków ekonomii i zarządzania; np.: [1, 11,13,18,24]) dotyczy problemów społeczno Globalny kryzys gospodarczy to zjawisko charakteryzujące się gwałtownym pogorszeniem się sytuacji wskaźniki finansowe. Podobny stan sektora gospodarczego wstrząsnął całym światem w 2008 roku. Skale objęte kryzysem są porównywalne tylko z czasami Wielki kryzys. Po raz pierwszy w ciągu ostatnich siedemdziesięciu lat produkt krajowy brutto osiągnął wartość ujemną. Niektórzy ludzie wciąż odczuwają skutki tego zjawiska, choć nie tak ostro. W tym artykule przedstawimy analizę kryzysu z 2008 roku - dlaczego powstały i jak społeczność światowa odczuwała swój wpływ. Pochodzenie kryzysu Kryzys gospodarczy nie zaczął się nagle. Dlaczego gwałtowne pogorszenie koniunktury nastąpiło w 2008 roku? Kryzys zaczął dawać pierwsze sygnały dwa lata przed dotarciem do całego świata. Wszystko zaczęło się od tego, że w Stanach Zjednoczonych był problem z niepłaceniem kredytów hipotecznych. Pod tym względem doszło do destabilizacji rynku nieruchomości. Nastąpił spadek liczby sprzedaży domów. Rok później podobne procesy w Stanach Zjednoczonych doprowadziły do ​​kryzysu kredytów hipotecznych wysokiego ryzyka. Osiągnął poważny poziom rozwoju. Przejawiało się to w występowaniu problemów nawet z wiarygodnymi kredytobiorcami. Takie destrukcyjne procesy przekształciły się w kryzys finansowy 2008 roku w USA. Zwiększ skalę Ale przez bardzo krótki czas kryzys był w tym stanie. Kryzysowe zjawiska szybko rozprzestrzeniają się na całym świecie. Dla wielu był to szok, że nawet główni gracze w sektorze bankowym musieli ogłosić się bankrutami. Od tego momentu niektóre instytucje finansowe uratowały rządy krajowe. W ciągu kolejnych dwóch lat nastąpił spadek notowań na giełdach. Wiele firm, oceniając plasowanie swoich papierów wartościowych, rozumiało, że nie zawsze będzie możliwe otrzymanie kapitału. Procesy te żywo obrazują gospodarkę światową w 2008 roku. Kryzys znalazł odzwierciedlenie w sektorze przemysłowym. W tym sektorze przejawia się on w spadku wielkości produkcji, spadku popytu na towary i surowce. To oczywiście doprowadziło do spadku popytu na siła robocza. Z powodu kryzysu wiele osób straciło pracę, aby zmniejszyć. Nadprodukcja dolara Niektórzy eksperci wskazują jedną główną przyczynę destabilizacji gospodarczej w 2008 r. Kryzys, ich zdaniem, był spowodowany nadprodukcją dolara amerykańskiego. Sytuacja wzrosła do ogromnych rozmiarów, ponieważ dolar jest walutą światową. Aż do siedemdziesiątego pierwszego roku dwudziestego wieku dolar był chroniony przez rezerwy złota Stanów Zjednoczonych. Po tym, jak przestał istnieć podobny związek między walutą a cennym metalem, dolar nie był już drukowany w nieograniczonych ilościach. Powodem zjawiska kryzysu masowego jest także fakt, że siła nabywcza krajowej waluty amerykańskiej jest zapewniona nie tylko przez produkt krajowy brutto Stanów Zjednoczonych, ale także przez wartość innych państw. Ale nawet jeśli sektor finansowy kraju jest bezpośrednio zależny od dolara, kraj ten nie ma wpływu na wysokość emisji w walucie. Nawet sam rząd USA nie ma kontroli nad tym procesem. Jedyną strukturą, która posiada takie prawo, jest Rezerwa Federalna USA. Organizacja ta jest również nazywana Bankiem Centralnym Stanów Zjednoczonych. Jest to zbiór dwudziestu prywatnych banków. Łączy ich jedno działanie, polegające na drukowaniu dolarów. Po przerwaniu związku między walutą a złotem nastąpił wzrost masy światowych pieniędzy. To wielokrotnie przekraczało objętość faktycznej masy towarów na świecie. Ta sytuacja była dobrym plusem dla dwóch podmiotów - szefów elementów strukturalnych Rezerwy Federalnej USA i samych państw. Ogromna kwota środków została wydana na udzielanie pożyczek na obniżone wymagania dla kredytobiorców. Z reguły celem takich pożyczek było nabycie nieruchomości. Taka propozycja była bardzo atrakcyjna dla ludzi, ponieważ zapewniała wiele możliwości przy minimalnym dochodzie. Jedynym obowiązkiem była praca nad spłatą, a okres spłaty przedłużono na trzydzieści lat. Płacenie za taki program może być spowodowane wyłącznie niezabezpieczoną emisją dolara. Bank Centralny Stanów Zjednoczonych założył z góry, że nie wszystkie fundusze zostaną zwrócone. Można stwierdzić, że rząd celowo przeprowadził ten proces, wiedząc, że w pewnym momencie dolar załamie się. Oznacza to, że nadprodukcja światowej waluty jest jedną z przyczyn globalnego kryzysu w 2008 roku. Niezabezpieczony kredyt hipoteczny Pod wieloma względami przyczyny kryzysu w 2008 roku wynikają z eksplozji w obszarze niezabezpieczonych hipotek. Częściowo bankierzy grają na uczuciach i naturze ludzi. Każdy chce mieć nad głową dach, dla niektórych jest to nawet cenny sen. Jednak nie każdy jest tak odpowiedzialny - poszczególne osoby są kierowane przez pragnienie zysku i łatwych pieniędzy. W związku z tym w latach 2001-2005 nastąpił wzrost popytu na rynku nieruchomości. Ceny mieszkań stopniowo rosły. Doprowadziło to do tego, że ludzie zaczęli obawiać się dalszego wzrostu wartości. Wielu zrozumiało, że trzeba skorzystać z chwili, zanim będzie za późno. Ta sytuacja doprowadziła do kapitalizacji pieniądza. Zjawisko to przyczyniło się do pojawienia się nowej propozycji w sektorze bankowym. Organizacje finansowe zaczęły oferować pożyczki mieszkańcom Stanów Zjednoczonych, które nazywane były subprime. Ich rosyjskie tłumaczenie w pełni oddaje istotę. To słowo "niepewność" może być użyte do opisania takiego programu. W tym czasie pojawiło się wiele organizacji, które zwabiały ludzi takimi pożyczkami bez zobowiązań. Instytucje finansowe uważały, że jeśli ich klient nie wywiąże się ze zobowiązań, które mu się przyznano, wówczas można mu nałożyć sankcje. Bank uważał, że w każdym razie pozostanie on własnością, wybierając i sprzedając mieszkania dłużników. Zredukowane wymagania dla kredytobiorców Dla wielu rok 2008 stał się punktem zwrotnym, a kryzys był w dużej mierze spowodowany upadkiem kredytów hipotecznych. Było to spowodowane tak zwanymi pożyczkami subprime. Wyróżniono ich lojalnymi wymaganiami klientów. Wpłynęło to na następujące zdarzenia: Wzrost kredytów hipotecznych o wysokim stopniu ryzyka. Przed wprowadzeniem tego programu ledwo osiągnął poprzeczkę na poziomie ośmiu procent. Dwa lata po pojawieniu się "nierzetelnych" pożyczek liczba wzrosła trzykrotnie. W USA uznano za normalne pokrycie pożyczki o wartości nieruchomości przekraczającej sto dwadzieścia procent. W tym samym czasie, na przykład dla Federacji Rosyjskiej, liczba ta była na poziomie osiemdziesięciu procent. Dla porównania można powiedzieć, że nieopłacalność tego programu dla organizacji finansowej jest znana. Bank nie będzie w stanie zwrócić swoich finansów, szczególnie w przypadku pojawienia się procesów inflacyjnych. Lojalne wymagania dla kredytobiorców wyrażone w możliwości braku historii kredytowej. W czasach kryzysu łączna liczba takich pożyczek stanowiła jedną czwartą całości. W niektórych regionach liczba ta osiągnęła czterdzieści procent. Organizacje finansowe były tak entuzjastycznie nastawione do wdrażania takich programów, że konkurencja wzdłuż tej linii była niesamowita. Przekroczył nawet rywalizację w klasycznych rodzajach pożyczek. Najbardziej popularnym rodzajem pożyczki były kredyty o zmiennym oprocentowaniu. Na jego wartość miała wpływ wartość LIBOR. W odpowiednim czasie klient musiał zwrócić pożyczone środki jako odsetki do instytucji finansowej. Powstała sytuacja, która charakteryzowała się otrzymywaniem takich kredytów mieszkaniowych przez osoby fizyczne w celu odsprzedaży nieruchomości. Ci ludzie nawet nie zwrócą funduszy pożyczkowych. Destabilizacja waluty Oprócz powyższych głównych przyczyn światowego kryzysu gospodarczego, istnieją również powiązane czynniki. Miały efekt katalityczny, to znaczy zaostrzyły istniejącą sytuację. Jednym z tych procesów były naruszenia i rozbieżności w handlu międzynarodowym i przepływach kapitału. Niestabilność amerykańskiej waluty odegrała również rolę w występowaniu zjawisk kryzysowych. Stabilna opinia o nieodzowności dolara została odrzucona. Ponieważ w okresie przed kryzysem nastąpiła deprecjacja światowych pieniędzy, w niektórych krajach podejmowano próby przejścia na inne waluty. Wyjście z wpływów dolara doprowadziło do pogorszenia sytuacji niektórych sektorów sektora finansowego w Stanach Zjednoczonych. Rosnące ceny surowców Odrębny punkt można odróżnić od wzrostu cen towarów w czasie kryzysu. Dotyczyło to w szczególności przemysłu energetycznego, w szczególności ropy naftowej. Wynika to z procesów inflacyjnych spowodowanych ekspansją kredytową. Drugą przyczyną wzrostu cen surowców była manipulacja mechanizm finansowy. Była to inwestycja bankowa nie w rzeczywistych sektorach gospodarki, lecz w giełdy towarowe. Fundusze inwestycyjne ze względu na obecność ogromnych pożyczonych środków, były one w stanie wpływać na ceny. Cykliczne procesy Kryzys finansowy w 2008 r. Spowodowany był również cyklicznymi procesami rozwoju gospodarczego. Podobnie jak w poprzednim przypadku zjawisko to było spowodowane ekspansją kredytową. Koncepcja ta charakteryzuje się możliwością wydatkowania środków z rachunków popytu jako pożyczka. To narusza prawo, potwierdzając niemożność używania rzeczy przechowywanych. Rozwój był zawsze przeprowadzany według tego samego schematu. Początkiem była ekspansja kredytowa, a następnie osiągnęła szczyt i ostatecznie się załamała. Kryzys w Federacji Rosyjskiej Kryzys 2008 r. W Rosji charakteryzowały nie tylko przyczyny zewnętrzne, ale również czynniki wewnętrzne miały określone miejsce. Szczególny cios dla rosyjskiej gospodarki był spowodowany destabilizacją cen ropy i metali. Ogólna płynność podaży pieniądza w kraju dramatycznie spadła, co również wpłynęło na ogólny stan finansów w kraju. Sygnałem zbliżającego się kryzysu była dewastacja skarbców bankowych. Instytucje finansowe zaczęły udzielać pożyczek ludziom, mimo że sami pożyczali pieniądze od zagranicznych partnerów. Ponadto oferta stała się znacznie niższa niż popyt na kredyt. Wkrótce jednak zawieszono również wdrażanie tego programu z uwagi na fakt, że kryzys dotknął również inne kraje. Drugim powodem był spadek zapasów. Konsekwencje kryzysu w Rosji Konsekwencje kryzysu z 2008 r. Przejawiały się w całkowitej dewastacji państwowego systemu bankowego. Wyraźnie wskazuje na to fakt, że instytucje finansowe przestały świadczyć usługi kredytowe. Wszystko to negatywnie wpłynęło na jakość i standard życia ludności. Problem nie zostanie rozwiązany, dopóki nie zniknie płynność krajowej waluty. Jedną z przyczyn kryzysu, który kraj pogłębił sam, była decyzja Banku Centralnego Rosji o podwyższeniu stopy procentowej. To natychmiast dramatycznie negatywnie wpłynęło na wielkość produkcji. Wiele firm musiało po prostu zamknąć i ogłosić upadłość. Załamanie giełdy nie miało istotnego wpływu na sytuację finansową kraju. Wynika to z faktu, że rosyjskie sektory gospodarcze praktycznie nie mają powiązań z rynkiem akcji. Konsekwencje "Wielkiej recesji" Wyjście z kryzysu 2008 r. Wpłynęło na ukształtowanie się nowego sposobu gospodarki światowej. Gospodarstwo stało się bardziej uporządkowane i jednolite. Zaletą było to, że odpowiednio wzrosła wartość pracy w krajach uprzemysłowionych oraz nagroda pieniężna. Ożywienie gospodarcze odnotowano w krajach rozwijających się. Otrzymali wyjątkową okazję do rywalizacji z innymi ważnymi graczami na arenie światowej. Po kryzysie w roku 2008 było to szczególnie łatwe dla tych państw, które nie były zależne od giełd i kursu światowej waluty. W tym okresie skierowały wszystkie siły na rozwój potencjału wewnętrznego. Zaczął obserwować wzrost sektora przemysłowego. Rządy wielu państw dokonały przeglądu kierunków działań i priorytetów w polityce wewnętrznej i zagranicznej. Teraz gospodarka zaczęła być traktowana bardziej odpowiedzialnie, zastosowano nowe podejścia. Ponieważ sfera finansowa niektórych mocarstw była bez materialnego wsparcia z zewnątrz, władze były zmuszone do mobilizowania własnych zasobów krajowych. Dla wielu państw taka skrajna sytuacja finansowa dała impuls do dalszego rozwoju, ponieważ władze musiały inwestować środki budżetowe w krajowe branże, co oczywiście przyniosło korzyści tylko na dłuższą metę. Rezultatem takich sytuacji była poprawa jakości życia ludności i niezależności gospodarki. sto dzieje, bez szczególnej przyczyny, kłamstwo odniesie skutek, jeśli uwierzymy w nie w ciągu godziny. Fałsz wzlatuje, a prawda kuśtyka za nim 4. Dzisiaj – w do-bie internetowych platform społecznościowych oraz powszechnego dostępu5 do sieci Internet – można sparafrazować słowa Swifta w następujący sposób:

Istotnym skutkiem dążenia różnorodnych podmiotów gospodarczych do osiągania korzyści z rozwoju międzynarodowego podziału pracy jest wzrost stopnia zależności i zarazem współzależności ekonomicznej gospodarek narodowych poszczególnych krajów świata i ich grup. Towarzyszy temu co­raz bardziej intensywne przenoszenie się w skali międzynarodowej pozytywnych względnie negatywnych impulsów rozwoju gospodarczego, które z kolei są mniej lub bardziej zsynchronizowane ze sobą. Niestety, okresowo mamy również do czynienia z tzw. synchronizacją negatywną, kiedy to spo­wolnienie wzrostu gospodarczego czy też recesje w jednym kraju lub ich grupie przenoszą się w skali międzynarodowej w sposób szczególnie widocz­ny, ze wszystkimi tego skutkami, oczywiście negatywnymi. Współcześnie jesteśmy świadkami kolejnego, negatywnego zsynchronizowania rozwoju gospodarczego. Chodzi o obserwowany, kolejny glo­balny kryzys gospodarczy, który notabene - podobnie jak tzw. wielki kryzys na przełomie lat 20. i 30 XX wieku - zapoczątkowano w Stanach Zjedno­czonych i to również w szeroko rozumianej sferze finansowej. Między przyczynami i skutkami tych kryzysów można się doszukiwać wiele podo­bieństw. Ale można zarazem mówić o wielu różnicach, w tym o różnicach dotyczących możliwości i sposobów zwalczania współczesnego kryzy­su gospodarczego, określanego też czasami mianem wielkiego kryzysu finansowego. Te właśnie zagadnienia stanowią przedmiot rozważań autorów siedemnastu artykułów zawartych w niniejszej publikacji. Rozważania autorów - pracowników wielu ośrodków naukowo-badawczych z Polski - dotyczące różnorodnych aspektów współczesnego, ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego są zawarte w trzech częściach książki przekazywanej do rąk szanownych Czytelników. W części I przed­stawia się w sposób kompetentny przyczyny i przebieg tego kryzysu, w części II - jego związki z kształtowaniem się sytuacji na rynkach finansowych, zaś w części III - zarys podstawowych implikacji współczesnego kryzysu gospodarczego dla Polski i innych krajów świata. Z natury rzeczy, autorzy odpowiednich opracowań zwracają szczególną uwagę na różnorodne implikacje współczesnego kryzysu dla gospodarki narodowej Polski.

. 217 398 244 451 380 139 9 453

przyczyny i skutki kryzysu ekonomicznego